Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) opracował Botanical Summary Report, będący częścią Compendium of Botanicals. To narzędzie stanowi istotne wsparcie dla producentów żywności (w tym suplementów diety) w identyfikacji potencjalnych zagrożeń zdrowotnych związanych z wykorzystaniem składników roślinnych (botanicals).
JAKIE INFORMACJE ZNAJDUJĄ SIĘ W BSR?
W Raporcie są informacje na temat roślin i preparatów roślinnych, które mogą zawierać naturalnie występujące substancje potencjalnie niebezpieczne dla zdrowia człowieka. Główne elementy raportu to:
- Gatunki botaniczne – z klasyfikacją taksonomiczną na podstawie baz „The Plant List” i ARSGRIN.
- Części roślin – określone elementy rośliny, w których wykryto substancje budzące obawy.
- Preparaty – np. olejki eteryczne i inne formy przetwarzania roślin powiązane z obecnością substancji ryzykownych.
- Substancje lub grupy chemiczne – uznane za potencjalnie niebezpieczne dla zdrowia.
- Efekty toksykologiczne – opisy zgłoszonych skutków zdrowotnych, powiązane z danymi źródłowymi.
- Odniesienia literaturowe – naukowe publikacje, z których pochodzą dane przedstawione w raporcie.
ZNACZENIE DLA FIRM
Botanical Summary Report ma ułatwić identyfikację zagrożeń związanych z roślinami stosowanymi w żywności i suplementach. Raport nie przesądza jednak o bezpieczeństwie czy braku bezpieczeństwa składników botanicznych. Pomaga natomiast w procesie oceny ryzyka dla zdrowia ludzi poprzez zebranie kluczowych informacji dotyczących możliwych zagrożeń. Zdecydoanie ułatwia producentom spełnienie wymogów regulacyjnych, dostarczając danych niezbędnych do oceny składników roślinnych.
Można przeszukiwać dane według:
- Rodziny botanicznej i gatunku rośliny.
- Efektów toksykologicznych powiązanych z danym preparatem lub substancją.
- Składu botanicznego, z dostępem do szczegółowych źródeł literaturowych.
Korzystając z Raportu należy pamiętać, że:
- Obecność substancji budzącej obawy w roślinie nie oznacza, że jest ona obecna w gotowym preparacie lub w ilości stanowiącej zagrożenie. Wpływ mają m.in. część rośliny, metody przetwarzania oraz warunki użycia.
- Brak gatunku rośliny w Compendium nie oznacza, że jest on wolny od ryzyka – baza nie zawiera wszystkich istniejących botanicals.
- Raport nie uwzględnia interakcji między substancjami ani synergii/antagonizmów w preparatach roślinnych.
- Botanical Summary Report nie zawiera jeszcze informacji o algach, sinicach i grzybach, choć ich włączenie jest planowane w przyszłości.
- W raporcie ujęto zarówno gatunki nowej żywności (novel foods), jak i tradycyjnie stosowane botanicals.
- Narzędzie ma charakter informacyjny i nie posiada mocy prawnej – nie może być używane jako podstawa w sporach regulacyjnych.
PODSUMOWANIE
Botanical Summary Report od EFSA to ważny element służący harmonizacji oceny bezpieczeństwa składników roślinnych stosowanych w żywności i suplementach diety. Narzędzie to ułatwia identyfikację zagrożeń oraz wspiera transparentność informacji naukowych, przyczyniając się do lepszego zarządzania ryzykiem dla zdrowia konsumentów.
Więcej takich praktycznych informacji przekażemy Uczestnikom XIV Letniej Szkoły Prawa Żywnościowego 10-12 czerwca 2025 r. podczas wykładu dotyczącącego źródeł informacji, wytycznych, przewodników, stanowisk.
Już można się zgłaszać. Szczegółowy program wkrótce.
Raport BSR dostępny jest TUTAJ
