powrót do Aktualności
Nazwa środka spożywczego to podstawowa informacja umożliwiająca jego identyfikację przez konsumenta. W określonych w prawie przypadkach nazwa powinna być uzupełniona różnymi dodatkowymi informacjami. W praktyce większość produktów ma zarówno “nazwę środka spożywczego”, której wymagają przepisy jak i “nazwę marketingową”. Zdarza się też, że etykieta zawiera kilka nazw (oprócz nazwy marketingowej), które co do zasady stanowią nazwę środka spożywczego np. „suplement diety” i „herbatka ziołowa w saszetkach”. Niepoprawna identyfikacja nazwy może oznaczać niespełnienie określonych w przepisach wymagań.
WPROWADZENIE
Zgodnie z art. 17.1 rozporządzenia 1169/2011[1] „Nazwą środka spożywczego jest jego nazwa przewidziana w przepisach. W przypadku braku takiej nazwy nazwą środka spożywczego jest jego nazwa zwyczajowa, a jeśli nazwa zwyczajowa nie istnieje lub nie jest stosowana, przedstawia się nazwę opisową tego środka spożywczego”.
Jednocześnie na podstawie pkt 4 Części A Załącznika VI do rozporządzenia 1169/2011 „4. W przypadku środków spożywczych, w których komponent lub składnik, których normalnego stosowania lub naturalnej obecności oczekują konsumenci, został zastąpiony innym komponentem lub składnikiem, etykietowanie zawiera – oprócz wykazu składników – jasne wskazanie, że ten komponent lub składnik został użyty w ramach częściowego lub całkowitego zastąpienia:
a) bezpośrednio w pobliżu nazwy produktu; oraz
b) z wykorzystaniem rozmiaru czcionki o wysokości x wynoszącej co najmniej 75 % wysokości x nazwy produktu i nie mniejszego niż minimalny rozmiar czcionki wymagany w art. 13 ust. 2 niniejszego rozporządzenia.”
W wyżej przytoczonych przepisach pojawiają się dwa pojęcia „nazwa środka spożywczego” i „nazwa produktu”. Do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) zostało skierowane zapytanie o potwierdzenie czy nazwy te to są te same nazwy czy może dwie różne nazwy tego samego środka spożywczego.
Zapytanie związane jest z postępowaniem, które dotyczy oznakowania produktu (drobiowe mini salami z indyka), którego składnikiem (druga pozycja w wykazie) jest olej palmowy. Produkt zawiera również olej rzepakowy. Organ kontrolujący wydał zakaz wprowadzania produktu do obrotu uznając, że oznakowanie produktu narusza przepisy, ponieważ konsument może oczekiwać, że salami wyprodukowane jest z tłuszczów zwierzęcych. Zgodnie z ww. załącznikiem informacja o składnikach zastępujących te oczekiwane przez konsumenta powinna być podana w pobliżu nazwy produktu.
W oznakowaniu produktu są dwie różne nazwy, zapisane różnej wielkości czcionką, co jest powodem wątpliwości, w pobliżu której z nich należy podać dodatkowe informacje o zamiennikach (olejach roślinnych).
Producent twierdzi, że nazwa produktu i nazwa środka spożywczego to nie są te same nazwy, inspekcja odwrotnie.
Warto zwrócić uwagę na tytuł Załącznika VI „NAZWA ŚRODKA SPOŻYWCZEGO I KONKRETNE TOWARZYSZĄCE MU DANE SZCZEGÓŁOWE” oraz jego części A „OBOWIĄZKOWE DANE SZCZEGÓŁOWE TOWARZYSZĄCE NAZWIE ŚRODKA SPOŻYWCZEGO”.
Sprawa nie jest jednak oczywista a właściwą interpretację wkrótce przedstawi TSUE[2]. Jeśli dwie różne nazwy są synonimami, to nie będzie to pierwszy przypadek, kiedy brak precyzji autora aktu prawnego utrudnia stosowanie jego przepisów. Jest też wiele poważnych utrudnień w unijnych aktach prawa żywnościowego, które wynikają z „niedoskonałego” tłumaczenia.
Dla przypomnienia warto przy tej okazji podać, że „żywności” i „środek spożywczy” to są synonimy, co wynika z definicji żywności zawartej w rozporządzeniu 178/2002[3].
ZNACZENIE DLA FIRM
Nazwa środka pożywczego jest absolutnie podstawową informacją na temat żywności. Przepisy prawa żywnościowego zawierają wiele wymagań dotyczących samej konstrukcji nazwy jak i informacji, które muszą jej towarzyszyć jak również sposobu prezentacji tych informacji w tym ich rozmieszczenia (np. w tym samym polu widzenia, obok, towarzyszy). Ze względu na powyższe, nazwa powinna być właściwie określona dla każdego środka spożywczego co w dalszej kolejności umożliwi właściwe przedstawienie względem tej nazwy innych obowiązkowych treści.
Autorka: Izabela Tańska, Doradca ds. Prawa Żywnościowego, Prezes Zarządu IGIFC,
Wymagania prawne dla nazw środków spożywczych będą jednym z tematów podczas szkolenia:
Zapraszamy 8 marca 2022 r. online
