W Polsce trwają prace nad wprowadzeniem „podatku cukrowego” czyli nad ustawą z 14 lutego 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów. Po przyjęciu ustawy przez rząd projekt był dyskutowany w Sejmie a głosowanie nad nim odbyło się 14 lutego (link do wyników głosowania w Sejmie). W środę (19 lutego) był przedmiotem obrad Senackiej Komisji Zdrowia. Żaden z wniosków (ani za przyjęciem, ani za odrzuceniem) nie uzyskał większości więc – zgodnie z regulaminem Senatu – oba zostały uwzględnione w sprawozdaniu komisji. O szczegółach dotyczących projektu ustawy pisaliśmy w aktualnościach z 9 stycznia 2020 TUTAJ. W stosunku do pierwotnego tekstu zostało wprowadzonych kilka poprawek i zmian a także wydłużono vacatio legis. Na podstawie aktualnego zapisu ustawa ma wejść w życie 1 lipca 2020 r.
Zgodnie z dyrektywą 2015/1535, 5 lutego br. projekt ustawy został notyfikowany do Komisji Europejskiej i Państw Członkowskich. Co do zasady w podstawowej procedurze notyfikacji jest 3 miesięczny okres zawieszenia od momentu zgłoszenia. Oznacza to, że w ciągu tych 3 miesięcy Państwo Członkowskie nie może przyjąć nowych przepisów. Przewidziane są też wyjątki od tej procedury. Jeden z nich umożliwia szybką ścieżkę, bez okresu zawieszenia. W przypadku projektu ustawy notyfikowanej przez Polskę czas na zgłaszanie uwag trwał 1 dzień, czyli do 6 lutego. Uwagi zostały przesłane przez 3 instytucje.
O dalszych wynikach procesu legislacyjnego powiadomimy w kolejnych Newsletterach IGIFC.
Pod koniec ubiegłego roku w ramach wspomnianej wyżej procedury notyfikacji, procedowany był projekt Rozporządzenia w sprawie soków owocowych, nektarów owocowych, zawierających kofeinę napojów orzeźwiających oraz herbatek ziołowych i owocowych dla niemowląt lub małych dzieci, zgłoszony przez Niemcy. Zgodnie z tym rozporządzeniem wprowadzony ma być zakaz dodawania cukru, miodu, ekstraktu słodu, innych syropów uzyskanych z surowców roślinnych, zagęszczonych soków (i innych środków spożywczych o właściwościach słodzących) do herbatek ziołowych i owocowych dla niemowląt lub małych dzieci.
Warto także zwrócić uwagę na to, że rozporządzenie wprowadza w oznakowaniu tych produktów obligatoryjne zapisy informujące konsumentów o tym:
Jest to bardzo ciekawa inicjatywa legislacyjna, która ma także mocny wymiar edukacyjny. Jest to też jeden z pierwszych tego typu przepisów odnoszący się do informacji na temat żywności, która zabraniając lub ograniczając pewne działania nie ma formy zalecenia, ale zawarta jest w formie obowiązkowej treści w oznakowaniu.
Omawiane inicjatywy legislacyjne mają bezpośrednie konsekwencje dla firm branży spożywczej. Ustawa krajowa stanowi podstawę prawną do wnoszenia dodatkowej opłaty, natomiast przepisy niemieckie mają znaczenie dla firm wprowadzających do obrotu w Niemczech żywność. Konsekwencją, pozytywną dla konsumentów może być mobilizacja firm do wdrażania innowacji służących obniżeniu (lub wyeliminowaniu) z przetworzonych środków spożywczych cukru oraz żywności dodawanej w celu słodzenia.
Autor: Izabela Tańska, Doradca ds. Prawa Żywnościowego IGIFC, izabela.tanska@igifc.pl