Znakowanie żywności: Wartość odżywcza po przygotowaniu – jest wyrok TSUE

TSUE wydał orzeczenie w sprawie (C‑388/20) dotyczącej zasad deklarowania wartości odżywczej w zależności od tego w jakiej formie (gotowy do spożycia czy wymagający przygotowania) jest wprowadzany do obrotu. [O sprawie pisaliśmy 14 stycznia 2021 r.: https://igifoodlaw.com/wartosc-odzywcza-produktu-kiedy-w-postaci-dostepnej-w-sprzedazy-a-kiedy-po-przygotowaniu-sprawa-w-tsue/).

TSUE orzekł, że art. 30 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia 1169/2011[1], który pozwala na deklarowanie wartości odżywczej w przeliczeniu na żywność po przygotowaniu (w zastępstwie deklarowania wartości odżywczej dla 100 g produktu dostępnego w sprzedaży) odnosi się do wyłącznie do sytuacji, w której przygotowanie do spożycia jest WYMAGANE oraz sposób przygotowania jest wskazany na etykiecie. Przykład: makaron, który musi zostać ugotowany przed spożyciem.

WPROWADZENIE

Zgodnie z art. 31 ust. 3 Rozporządzenia 1169/2011 w sprawie informacji dla konsumentów:

 „1. Wartość energetyczna i ilości składników odżywczych, o których mowa w art. 30 ust. 1-5, odnoszą się do żywności w postaci dostępnej w sprzedaży.

2. W stosownych przypadkachinformacje mogą się odnosić do żywności po przygotowaniu, pod warunkiem, że podawane są wystarczająco dokładne instrukcje dotyczące przygotowania, a informacje odnoszą się do żywności przygotowanej do spożycia.”

Do TSUE wpłynęły następujące zapytania w trybie prejudycjalnym, od sądu niemieckiego:

1. Czy art. 31 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia nr 1169/2011 należy interpretować w ten sposób, że przepis ten obowiązuje wyłącznie w odniesieniu do żywności wymagającej przygotowania, której sposób przygotowania jest określony?
2. W przypadku udzielenia odpowiedzi przeczącej na pytanie pierwsze: czy sformułowanie „w przeliczeniu na 100 g” w art. 33 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1169/2011oznacza wyłącznie 100 gramów produktu dostępnego w sprzedaży lub też – przynajmniej również – 100 gramów żywności po jej przygotowaniu?

(to pytanie odnosi się do powtarzania wybranych składników na froncie opakowania).

Podmiot, którego dotyczyła sprawa oznakował swój produkt – chrupiące musli z czekoladą i herbatnikami – tak:

• na bocznej stronie opakowania (…) umieszczono informacje dotyczące wartości energetycznej i ilości tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, węglowodanów, cukrów, białka oraz soli, przy czym informacje te podano, po pierwsze, w przeliczeniu na 100 g produktu w postaci dostępnej w sprzedaży oraz po drugie, w przeliczeniu na porcję produktu po przygotowaniu składającą się z 40 g musli oraz 60 ml mleka o zwartości tłuszczu 1,5%;
• na przodzie opakowania (główne pole widzenia kartonu) powtórzono informacje dotyczące wartości energetycznej i ilości tłuszczów, kwasów tłuszczowych nasyconych, cukrów oraz soli, przy czym informacje te odnoszą się wyłącznie do porcji produktu po przygotowaniu.

W odpowiedzi na pytanie 1 TSUE stwierdził, że :

• „art. 31 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia nr 1169/2011 należy interpretować w ten sposób, że przepis ten ma zastosowanie wyłącznie do żywności, która wymaga przygotowania i której sposób przygotowania jest z góry określony.”
• „W związku z tym żywność, która może być przygotowana na różne sposoby, należy wyłączyć z zakresu stosowania art. 33 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1169/2011.”

Ze względu na odpowiedz na pytanie 1 nie ma potrzeby odpowiadać na pytanie nr 2

Powyższe stanowi potwierdzenie, że zastąpienie wartości odżywczej podawanej z zasady w odniesieniu do produktu dostępnego w sprzedaży, wartością odżywczą dla produktu po przygotowaniu jest możliwe wyłącznie w opisanej powyżej sytuacji. Taka interpretacja nie jest zaskoczeniem, bo faktycznie z celu przepisów rozporządzenia 1169/2011 jasno wynika, że dane nt. wartości odżywczej mają za zadanie umożliwić konsumentom porównywanie obiektywnych cech między produktami.

Czy wobec powyższego nie jest możliwe w ogóle DODATKOWE dobrowolne podawanie wartości odżywczej dla żywności przygotowanej zgodnie z instrukcją (oprócz deklaracji dla 100 g sprzedawanego produktu)? Należy podkreślić, że taki wniosek nie pada w treści wyroku TSUE. Nie byłby też zgodny z innymi przepisami w zakresie informacji dla konsumentów, jak choćby w sprawie oświadczeń. Z przepisów rozporządzenia 1924/2006[2] wynika bowiem jasno, że oświadczenia żywieniowe i zdrowotne

odnoszą się do żywności przygotowanej do spożycia zgodnie z instrukcjami producenta.

ZNACZENIE DLA FIRM

Wyrok TSUE może mieć duże znaczenie dla tych firm, które wspomniane przepisy interpretowały w odmienny sposób to znaczy przyjmowały, że znakowanie wartością odżywczą wyłącznie na produkt gotowy do spożycia w odniesieniu do środków spożywczych, które można spożyć na różne sposoby w tym w postaci, w której produkt jest wprowadzony do obrotu. Znaczenie wyroku ma jest również duże jeśli chodzi o przypadki, w których składniki odżywcze i energia są powtarzane na froncie w odniesieniu do produktu po przygotowaniu – a mamy do czynienia ze środkiem spożywczym, który można przygotować na różne sposoby.

W związku z tym, że wyrok TSUE stanowił interpretację stosowanych przepisów, nie ma okresu przejściowego.

Autorka: Joanna Olszak, Doradca ds. Prawa Żywnościowego IGI Food Consulting

Jest tak dużo kwestii związanych ze znakowaniem i nadchodzi wiele zmian w przepisach je regulujących, warto być na bieżąco. Wkrótce szkolenie ze znakowania:

8 marca 2022 r.

ZNAKOWANIE ŻYWNOŚCI – PRAWO I PRAKTYKA

Wartość odżywcza i nutri-score, QUID, COOL, deklarowanie korzystnego wpływu na zdrowie, przegląd orzecznictwa i jego konsekwencje dla firm, nadchodzące zmiany w przepisach.

Jak zawsze: przykłady, praktyka, wyjaśnienia.

[1] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. U. UE. L. z 2011 r. Nr 304, str. 18 z późn. zm.).

[2] Rozporządzenie (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. U. UE. L. z 2006 r. Nr 404, str. 9 z późn. zm.).