Podkreślanie rzemieślniczego charakteru środka spożywczego lub sposobu jego produkcji nie jest wymagane przez prawo, dlatego stanowi informację podawaną w oznakowaniu, reklamie i prezentacji żywności na zasadzie dobrowolności. Posiłkując się słownikiem języka polskiego, można przyjąć, że „produkt rzemieślniczy” to taki, który powstał w ramach drobnej wytwórczości obejmującej wykonanie ręcznie lub prostymi narzędziami.
WPROWADZENIE
Oceniając możliwość zastosowania dobrowolnej treści w komunikacji z konsumentem należy uwzględnić przede wszystkim przepisy unijnego Rozporządzenia 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności,[1] a w szczególności artykuł 36 ust. 2. W Polsce brak jest oficjalnych wytycznych dotyczących znaczenia i stosowania określeń o rzemieślniczym produkcie lub rzemieślniczej produkcji. Analizę możliwości zastosowania tego określenia należy prowadzić przypadek po przypadku. Dokładnie tę kwestię opisuje Izabela Tańska w artykule „Jak w zgodzie z przepisami podkreślić lokalny i rzemieślniczy charakter produktu” – który dostępny jest TUTAJ
PRZEPISY KRAJOWE
Niektóre Państwa Członkowskie UE przyjmują przepisy, które poprzez wprowadzenie standardów dotyczących sposobu produkcji mają chronić produkty lokalne i jednocześnie umożliwić podkreślanie ich rzemieślniczych cech w reklamie i oznakowaniu.
Przykładem takiego działania jest dekret hiszpański, którego celem jest promocja i ochrona jakości żywności galicyjskiej, poprzez przyjęcie norm technicznych dla wybranych grup produktów i wprowadzenie wymagań związanych z etykietowaniem rzemieślniczych środków spożywczych.
Propozycja obejmuje 14 kategorii żywności m.in.: ser, jogurt, lody, piwo, miód, czekoladę, oliwę z oliwek, ciasta, ciastka i wyroby cukiernicze. Nowe przepisy definiują każdą z kategorii produktów wymienionych w załączniku i opisują warunki jakie musi spełniać dany produkt, żeby można go było nazwać rzemieślniczym. Regulacje dotyczą opakowań a także traceability. Poniżej wybrane przykłady.
Piwo rzemieślnicze
Dekret zawiera definicję piwa(!): napój powstały w wyniku fermentacji przy użyciu wyselekcjonowanych drożdży brzeczki wytworzonej z naturalnych surowców.
Wskazane zostały też surowce, które mogą być stosowane w produkcji piwa rzemieślniczego. Są to:
Opisane są także dozwolone i zakazane praktyki produkcyjne (np. zakaz stosowania ekstraktu chmielowego, oleju chmielowego lub innych pochodnych nieuwzględnionych w dozwolonych surowcach), a także określona jest dopuszczalna wielkość produkcji (firma może być uznana za producenta rzemieślniczego, jeśli produkcja piwa nie przekracza 250 000 litrów rocznie).
W zakresie prezentacji ciekawą kwestią jest zakaz użycia plastiku w opakowaniach jednostkowych piw określanych jako rzemieślnicze.
Wyroby kakaowe i czekoladowe
Za dozwolone praktyki uznaje się: dodatek lecytyny sojowej i filtracje masła kakaowego i oleju roślinnego, wirowanie i inne wyłącznie fizyczne procedury klarowania.
Natomiast zabronione są następujące praktyki:
W przypadku wyrobów kakaowych i czekoladowych za rzemieślniczego producenta uważa się firmę, która spełnia definicję mikroprzedsiębiorstwa, lub firmę, w której sprzedaż rzemieślniczych czekolad i wyrobów kakaowych nie przekracza wartości 400 000 EUR rocznie na rzemieślnika zatrudnionego w firmie.
Dekret wprowadza też pewne odstępstwa dla żywności rzemieślniczej od wymagań higienicznych uwzględnionych w przepisach unijnych.
ZNACZENIE DLA FIRM
Dekret ma bezpośrednie znaczenie dla firm produkujących żywność na obszarze Hiszpanii zdefiniowanym w przepisach krajowych. W Polsce nie ma oficjalnych wytycznych dotyczących produkcji i znakowania żywności rzemieślniczej, o czym jest mowa w ww. artykule autorstwa Izabeli Tańskiej. Jednak ze względu na brak takich wytycznych, rozwiązania z innych Państw mogą stanowić cenną wskazówkę przy weryfikacji możliwości zastosowania określenia „rzemieślniczy” w oznakowaniu i reklamie żywności.
Taka inicjatywa legislacyjna jak dekret hiszpański jest dobrym sposobem zabezpieczenia i promowania jakości żywności z danego regionu.
Uwagi do projektu można zgłaszać do 20 grudnia 2021 r.
SZCZEGÓŁY znajdują się tutaj