powrót do Aktualności

Znakowanie i reklama żywności: „Rzemieślniczy” kiedy można użyć to określenie? Prawo i Praktyka.

15 October 2021

 

Podkreślanie rzemieślniczego charakteru środka spożywczego lub sposobu jego produkcji nie jest wymagane przez prawo, dlatego stanowi informację podawaną w oznakowaniu, reklamie i prezentacji żywności na zasadzie dobrowolności. Posiłkując się słownikiem języka polskiego, można przyjąć, że „produkt rzemieślniczy” to taki, który powstał w ramach drobnej wytwórczości obejmującej wykonanie ręcznie lub prostymi narzędziami.

 

WPROWADZENIE

Oceniając możliwość zastosowania dobrowolnej treści w komunikacji z konsumentem należy uwzględnić przede wszystkim przepisy unijnego Rozporządzenia 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności,[1] a w szczególności artykuł 36 ust. 2. W Polsce brak jest oficjalnych wytycznych dotyczących znaczenia i stosowania określeń o rzemieślniczym produkcie lub rzemieślniczej produkcji. Analizę możliwości zastosowania tego określenia należy prowadzić przypadek po przypadku. Dokładnie tę kwestię opisuje Izabela Tańska w artykule „Jak w zgodzie z przepisami podkreślić lokalny i rzemieślniczy charakter produktu” – który dostępny jest TUTAJ

 

PRZEPISY KRAJOWE

Niektóre Państwa Członkowskie UE przyjmują przepisy, które poprzez wprowadzenie standardów dotyczących sposobu produkcji mają chronić produkty lokalne i jednocześnie umożliwić podkreślanie ich rzemieślniczych cech w reklamie i oznakowaniu.

Przykładem takiego działania jest dekret hiszpański, którego celem jest promocja i ochrona jakości żywności galicyjskiej, poprzez przyjęcie norm technicznych dla wybranych grup produktów i wprowadzenie wymagań związanych z etykietowaniem rzemieślniczych środków spożywczych.

Propozycja obejmuje 14 kategorii żywności m.in.: ser, jogurt, lody, piwo, miód, czekoladę, oliwę z oliwek, ciasta, ciastka i wyroby cukiernicze. Nowe przepisy definiują każdą z kategorii produktów wymienionych w załączniku i opisują warunki jakie musi spełniać dany produkt, żeby można go było nazwać rzemieślniczym. Regulacje dotyczą opakowań a także traceability. Poniżej wybrane przykłady.

 

Piwo rzemieślnicze

Dekret zawiera definicję piwa(!): napój powstały w wyniku fermentacji przy użyciu wyselekcjonowanych drożdży brzeczki wytworzonej z naturalnych surowców.

Wskazane zostały też surowce, które mogą być stosowane w produkcji piwa rzemieślniczego. Są to:

  • Zboża, z wyjątkiem kukurydzy i ryżu, bez względu na to, czy są słodowane, czy nie.
  • Chmiel (szyszki kwiatowe, pellety i podobne formaty).
  • Wybrane drożdże z rodzaju Sacharomyces, Lactobacillus i Brettanomyces
  • Owoce, naturalne przyprawy i wszelkie inne składniki stosowane do spożycia przez ludzi lub, w stosownych przypadkach, dopuszczone zgodnie z przepisami regulującymi nową żywność, innymi niż te odnoszące się do piwa lub procesu warzenia, pod warunkiem że nie przekraczają one 2% masy produktu końcowego.
  • Woda pitna.

Opisane są także dozwolone i zakazane praktyki produkcyjne (np. zakaz stosowania ekstraktu chmielowego, oleju chmielowego lub innych pochodnych nieuwzględnionych w dozwolonych surowcach), a także określona jest dopuszczalna wielkość produkcji (firma może być uznana za producenta rzemieślniczego, jeśli produkcja piwa nie przekracza 250 000 litrów rocznie).

W zakresie prezentacji ciekawą kwestią jest zakaz użycia plastiku w opakowaniach jednostkowych piw określanych jako rzemieślnicze.

 

Wyroby kakaowe i czekoladowe

Za dozwolone praktyki uznaje się: dodatek lecytyny sojowej i filtracje masła kakaowego i oleju roślinnego, wirowanie i inne wyłącznie fizyczne procedury klarowania.

Natomiast zabronione są następujące praktyki:

  • Wykorzystanie łuski i drobnego kakao w produkcji wyrobów czekoladowych i kakaowych.
  • Dodawanie tłuszczów roślinnych lub zwierzęcych innych niż te, o których mowa w sekcji 4 (dotyczącej dozwolonych surowców).
  • Dodatek nienaturalnych aromatów, konserwantów i barwników.
  • Stosowanie zamienników czekolady.

W przypadku wyrobów kakaowych i czekoladowych za rzemieślniczego producenta uważa się firmę, która spełnia definicję mikroprzedsiębiorstwa, lub firmę, w której sprzedaż rzemieślniczych czekolad i wyrobów kakaowych nie przekracza wartości 400 000 EUR rocznie na rzemieślnika zatrudnionego w firmie.

Dekret wprowadza też pewne odstępstwa dla żywności rzemieślniczej od wymagań higienicznych uwzględnionych w przepisach unijnych.

 

ZNACZENIE DLA FIRM

Dekret ma bezpośrednie znaczenie dla firm produkujących żywność na obszarze Hiszpanii zdefiniowanym w przepisach krajowych. W Polsce nie ma oficjalnych wytycznych dotyczących produkcji i znakowania żywności rzemieślniczej, o czym jest mowa w ww. artykule autorstwa Izabeli Tańskiej. Jednak ze względu na brak takich wytycznych, rozwiązania z innych Państw mogą stanowić cenną wskazówkę przy weryfikacji możliwości zastosowania określenia „rzemieślniczy” w oznakowaniu i reklamie żywności.

Taka inicjatywa legislacyjna jak dekret hiszpański jest dobrym sposobem zabezpieczenia i promowania jakości żywności z danego regionu.

 

 

Uwagi do projektu można zgłaszać do 20 grudnia 2021 r.
SZCZEGÓŁY znajdują się tutaj

 

 

[1] ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004

 

Newsletter

Sign up for our newsletter to receive regular news.