Wykorzystanie suszonego miąższu owoców kawowca do produkcji żywności w UE to jeden z przykładów na wykorzystanie produktów ubocznych pochodzących z produkcji kawy. W Boliwii czy Etiopii od wielu lat była wykorzystywana do produkcji naparów (“Coffee cherry tea” lub “Coffee cherry infusion”). W UE cascara (z kawowca) nie ma historii spożycia przed 15 maja 1997 roku (tzn. jest nową żywnością zgodnie z Rozporządzeniem 2015/2283[1]).
W 2020 r. niezależnie Societé de Produits Nestlé SA oraz Luigi Lavazza SpA zgłosiły Komisji Europejskiej zamiar wprowadzenia na rynek Unii suszonego miąższu owoców kawowca Coffea arabica L. i Coffea canephora Pierre ex A. Froehner oraz naparu z niego jako tradycyjnej żywności z państwa trzeciego zgodnie z art. 14 rozporządzenia 2015/2283. Wnioskodawcy wystąpili o stosowanie suszonego miąższu owoców kawowca Coffea arabica L. i Cof- Coffea canephora Pierre ex A. Froehner oraz naparu z niego jako składnika naparów (w tym napojów gotowych do spożycia) i napojów z dodatkami smakowymi i środkami aromatyzującymi przeznaczonych dla ogółu populacji.
Z danych przedstawionych przez wnioskodawców wynika, że suszony miąższ owoców kawowca Coffea arabica L. lub Coffea canephora Pierre ex A. Froehner oraz napar z niego mają historię bezpiecznego stosowania żywności w Jemenie, Etiopii i Boliwii.
W Sprawozdaniu technicznym dotyczącym zgłoszenia suszonego miąższu owoców kawowca Coffea arabica L. lub Coffea canephora Pierre ex A. Froehner jako tradycyjnej żywności z państwa trzeciego EFSA stwierdził, że dostępne dane dotyczące składu i historii proponowanego stosowania suszonego miąższu owoców kawowca Coffea arabica L. i Coffea canephora Pierre ex A. Froehner oraz naparu z niego nie budzą obaw co do bezpieczeństwa.
W konsekwencji powyższego na podstawie Rozporządzenia 2022/47 zezwalającego na wprowadzenie na rynek suszonego miąższu owoców kawowca Coffea arabica L. lub Coffea canephora Pierre ex A. Froehner oraz naparu z niego jako tradycyjnej żywności z państwa trzeciego[2] od 3 lutego 2022 roku cascara (z kawowca) na warunkach określonych w tym Rozporządzeniu może być wprowadzana do obrotu w UE.
Na rynku polskim można zakupić wiele produktów zawierających cascarę z kawowca. Niestety często jest ona nieprawidłowo oznakowana, a w wielu przypadkach nie spełnia specyfikacji określonej w przepisach. Cascara z kawowca musi być oznaczana w ramach etykietowania zawierających ją środków spożywczych jako „miąższ owoców kawowca” lub „cascara (miąższ owoców kawowca)” lub „napar z miąższu owoców kawowca” lub „suszony napar z miąższu owoców kawowca”.
Jeżeli produkt zawierający cascarę kawowca zawiera kofeinę w ilości ponad 150 mg/l (jako taką lub po odtworzeniu), na jego etykiecie umieszcza się następujące wskazanie: „Wysoka zawartość kofeiny. Nie zaleca się spożywania przez dzieci, kobiety w ciąży i kobiety karmiące piersią” w tym samym polu widzenia co nazwa środka spożywczego, po czym podaje się zawartość kofeiny wyrażoną w mg na 100 ml.
Chociaż na rynku dostępne są też „czekolady” z cascarą legalność takich produktów wymaga wnikliwej oceny zgodności z przepisami dotyczącymi nowej żywności i jakości handlowej.
Suszony miąższ owoców kawowca Coffea arabica L. lub Coffea canephora Pierre ex A. Froehner oraz napar z niego (tradycyjna żywność z państwa trzeciego) może być wprowadzany do obrotu na terenie UE przez różne podmioty pod warunkiem spełnienia wymagań Rozporządzenia 2022/47.
Trend wykorzystania produktów ubocznych pochodzących z produkcji środków spożywczych jest bardzo widoczny na rynku i świetnie wpisuje się w cele europejskiego zielonego ładu służące przejściu na gospodarkę o obiegu zamkniętym. Niemniej jednak bardzo często spotykamy się z sytuacjami, w których innowacyjne i służące środowisku naturalnemu pomysły i inwestycje są powstrzymywane przez konieczność realizacji procedur unijnych przed wprowadzeniem produktu do obrotu. Zdecydowanie warto zweryfikować możliwość komercjalizacji na jak najwcześniejszym etapie projektu (pomysłu).
Jednocześnie, należy pamiętać że każda nowa żywność, która uzyskała zezwolenie na poziomie unijnym posiada nazwę przewidzianą w przepisach, którą obowiązkowo należy stosować w oznakowaniu środka spożywczego. Zastosowanie nazwy innej niż nazwa przewidziana w przepisach dla danego środka spożywczego stanowi naruszenie przepisów prawa żywnościowego.
Chętnie odpowiemy na wszelkie pytania dotycące nowych składników żywności oraz znakowania i reklamy środków spożywczych igifoodlaw@igifoodlaw.com
Autorka: Izabela Tańska, FOOD LAW ADVISOR, CEO, IGI FOOD LAW
Regulacje prawne w zakresie stosowania nazw środków spożywczych a także wiele innych aktualnych kwestii związanych ze znakowaniem będzie przedmiotem wyjątkowo praktycznego webinaru 14 marca 2023 r.
[1] Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2022/47 z dnia 13 stycznia 2022 r. zezwalające na wprowadzenie na rynek suszonego miąższu owoców kawowca Coffea arabica L. lub Coffea canephora Pierre ex A. Froehner oraz naparu z niego jako tradycyjnej żywności z państwa trzeciego zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2283 oraz zmieniające rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/2470 (Dz. U. UE. L. z 2022 r. Nr 9, str. 29).
[2] Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2022/47 z dnia 13 stycznia 2022 r. zezwalające na wprowadzenie na rynek suszonego miąższu owoców kawowca Coffea arabica L. lub Coffea canephora Pierre ex A. Froehner oraz naparu z niego jako tradycyjnej żywności z państwa trzeciego zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2283 oraz zmieniające rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/2470 (Dz. U. UE. L. z 2022 r. Nr 9, str. 29).
[3] Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej wyrobów kakaowych i czekoladowych (Dz. U. Nr 214, poz. 1813 z późn. zm.).