Kolejne składniki zakazane do stosowania w żywności – planowana zmiana przepisów unijnych

Komisja Europejska przekazała do konsultacji projekt rozporządzenia zmieniającego listę substancji, których stosowanie w żywności jest zakazane, ograniczone lub podlega kontroli przez Unię.

WPROWADZENIE

Zgodnie z art. 8 ust. 2 Rozporządzenia 1925/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie dodawania do żywności witamin i składników mineralnych oraz niektórych innych substancji, z własnej inicjatywy lub na podstawie informacji uzyskanych od państw członkowskich.

Komisja może wszcząć procedurę uwzględnienia substancji lub składnika zawierającego substancję inną niż witaminy lub składniki mineralne w załączniku III do rozporządzenia 1925/2006, czyli na liście substancji, których stosowanie w żywności jest zakazane, ograniczone lub podlega kontroli przez Unię.

W niektórych gatunkach roślin takich jak aloes czy senes, które stosowane są w suplementach diety ze względu na działanie przeczyszczające znajdują się pochodne hydroksyantracenu.

Mając na uwadze różne doniesienia w zakresie bezpieczeństwa żywności zawierającej te składniki opinię w sprawie bezpieczeństwa wydał w 2017 r. EFSA. Wynika z niej, że niektóre pochodne hydroksyantracenu mogą działać genotoksycznie, czyli teoretycznie mogą uszkadzać DNA.

Pochodne hydroksyantracenu uznane za istotne dla tej oceny ryzyka to te znalezione w korzeniu i kłączu Rheum palmatum L. lub Rheum officinale Baillon lub ich hybrydach; liściach lub owocach Cassia senna L.; korze Rhamnus frangula L., korze Rhamnus purshiana DC. oraz w liściach Aloe barbadensis Miller lub różnych gatunkach aloesu, głównie Aloe ferox Miller i jego hybrydach.

Wykazano, że ekstrakty z aloesu są genotoksyczne in vitro, najprawdopodobniej z powodu pochodnych hydroksyantracenu obecnych w ekstrakcie. Ponadto wykazano, że aloe-emodyna jest genotoksyczna in vivo i że ekstrakty z aloesu z całych liści są rakotwórcze. Biorąc pod uwagę, że aloe-emodyna i emodyna mogą być obecne w ekstraktach, EFSA na podstawie ocenionych danych stwierdził, że pochodne hydroksyantracenu należy uważać za genotoksyczne i rakotwórcze. Jednocześnie nie ma możliwości przedstawienia wytycznych dotyczących poziomu dziennego spożycia bezpiecznego dla zdrowia.

Mając na uwadze powyższe Komisja Europejska uznała, że:

• ekstrakty aloesu zawierające aloe-emodynę, emodynę, dantron i hydroksyantracen należy włączyć do załącznika III część A (substancje zakazane) rozporządzenia 1925/2006.

• wyciąg z korzenia i kłącza Rheum palmatum L. lub Rheum officinale Baillon lub ich hybrydy; wyciąg z liści lub owoców Cassia senna L.; wyciąg z kory Rhamnus frangula L., Rhamnus purshiana DC. zawierające pochodne hydroksyantracenu należy włączyć do załącznika III cześć C (Substancje podlegające kontroli przez Wspólnotę) rozporządzenia 1925/2006.

ZNACZENIE DLA FIRM

Rozporządzenie Komisji zmieniające rozporządzenie 1925/2006 jest aktualnie przedmiotem konsultacji, które zakończą się 1 kwietnia br. Jeśli zostanie przyjęte w obecnej formie nowe ograniczenia zaczną być stosowane 20 dni po jego publikacji.

Warto przypomnieć, że w załączniku III rozporządzenia 1925/2006 są już 3 pozycje:

W części A – substancje zakazane:

• ziele przęśli i preparaty z niego uzyskane z przęśli
• kora johimby lekarskiej i preparaty z niej, uzyskane z johimby lekarskiej (Pausinystalia yohimbe (K. Schum) Pierre ex Beille)

W części B – substancje podlegające ograniczeniom:

• Izomery trans kwasów tłuszczowych, inne niż izomery trans kwasów tłuszczowych naturalnie występujące w tłuszczu pochodzenia zwierzęcego – ograniczenie polega na możliwości zastosowania maksymalnie 2 g na 100 g tłuszczu w żywności przeznaczonej dla konsumenta finalnego i w żywności przeznaczonej do dostarczania na potrzeby handlu detalicznego; ponadto Podmioty działające na rynku spożywczym zaopatrujące inne podmioty działające na rynku spożywczym w żywność nieprzeznaczoną dla konsumenta finalnego lub nieprzeznaczoną do dostarczania na potrzeby handlu detalicznego zapewniają, by zaopatrywane podmioty działające na rynku spożywczym otrzymywały informacje na temat ilości izomerów trans kwasów tłuszczowych, innych niż izomery trans kwasów tłuszczowych naturalnie występujące w tłuszczu pochodzenia zwierzęcego, jeżeli ilość ta przekracza 2 g na 100 g tłuszczu.

Osoby zainteresowane otrzymaniem projektu rozporządzenia prosimy o maila: igifc@igifc.pl

Autor: Izabela Tańska, Doradca ds. Prawa Żywnościowego, IGI Food Consulting