powrót do Aktualności
Ten wyrok TSUE może zmienić zasady komunikowania właściwości prozdrowotnych żywności, w szczególności suplementów diety ze składnikami botanicznymi, ale nie tylko bo na pending są także m.in. oświadczenia dla kofeiny.
Do TSUE wpłynęło zapytanie z Niemiec w trybie prejudycjalnym.
Sąd krajowy zadał pytanie o to jak należy interpretować przepisy rozporządzenia 1924/2006[1], a dokładnie:
Czy substancje roślinne lub ziołowe (zwane dalej „substancjami botanicznymi”) mogą być reklamowane za pomocą oświadczeń zdrowotnych [art. 10 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1924/2006] lub odniesień do ogólnych, nieswoistych korzyści, jakie przynosi dany składnik odżywczy lub dana żywność dla ogólnego dobrego stanu zdrowia i dla związanego ze zdrowiem dobrego samopoczucia PL STRESZCZENIE WNIOSKU O WYDANIE ORZECZENIA W TRYBIE PREJUDYCJALNYM – SPRAWA C-386/23 2 [art. 10 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1924/2006], jeżeli w odniesieniu do takich oświadczeń nie zostało udzielone zezwolenie zgodnie z tym rozporządzeniem i nie figurują one w wykazach dozwolonych oświadczeń przewidzianych w art. 13 i 14 tego rozporządzenia (art. 10 ust. 1 rozporządzenia), lub jeżeli odniesieniom tym nie towarzyszy konkretne oświadczenie zdrowotne znajdujące się w wykazach przewidzianych w art. 13 lub 14 tego rozporządzenia (art. 10 ust. 3 rozporządzenia), tak długo jak nie zostały zakończone ocena [Europejskiego] Urzędu [ds. Bezpieczeństwa Żywności] i rozpatrywanie przez Komisję włączenia zgłoszonych oświadczeń w odniesieniu do „substancji botanicznych” do wykazów wspólnotowych przewidzianych w art. 13 i 14 rozporządzenia (WE) nr 1924/2006?
Upraszczając: czy stosowanie oświadczeń zdrowotnych, których jeszcze nie rozpatrzono (i są na liście pending) jest zgodne z przepisami, skoro z art. 10 ust. 1 wynika, że oświadczenie zdrowotne musi znajdować się wykazie, żeby mogło być stosowane; oraz czy nawet jeśli stosuję oświadczenie nieswoiste to czy musi mu (zgodnie z art. 10.3) towarzyszyć oświadczenie z wykazu.
Art. 10 ust. 1 Rozporządzenia 1924/2006:
Oświadczenia zdrowotne są zabronione, o ile nie są one zgodne z ogólnymi wymaganiami zawartymi w rozdziale II i wymaganiami szczególnymi zawartymi w niniejszym rozdziale oraz o ile nie zostało udzielone w odniesieniu do nich zezwolenie zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i nie figurują w wykazie dozwolonych oświadczeń zawartym w art. 13 i 14.
Lista pending nie ma żadnych solidnych podstaw prawnych, głównie opiera się motywach (10) i (11) preambuły do Rozporządzenia 432/2012[2].
(10) Komisja zidentyfikowała pewną liczbę oświadczeń przedstawionych do oceny, odnoszących się do substancji roślinnych lub ziołowych, powszechnie znanych jako substancje „botaniczne”, w odniesieniu do których Urząd nie zakończył jeszcze oceny naukowej. Ponadto istnieje szereg oświadczeń zdrowotnych, w odniesieniu do których wymagana jest dalsza ocena, zanim Komisja będzie w stanie rozważyć ich włączenie lub niewłączenie do wykazu dopuszczonych oświadczeń, lub które zostały ocenione, ale z uwagi na inne uzasadnione czynniki na tym etapie ich rozpatrzenie nie może zostać ukończone przez Komisję.
(11) Oświadczenia, których ocena Urzędu lub rozpatrzenie przez Komisję nie zostały jeszcze zakończone, zostaną opublikowane na stronie internetowej Komisji i mogą nadal być stosowane zgodnie z art. 28 ust. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 1924/2006.
Wyrok w sprawie może mieć ogromne skutki dla branży, bo w przypadku uznania oświadczeń (treści) z listy pending za nielegalne – ponieważ nieuwzględnione w wykazie, w dniu ogłoszenia wyroku nie powinno się już ich stosować, w oznakowaniu, reklamie i prezentacji żywności.
Czy jest to możliwe? Teoretycznie i praktycznie tak.
Ważne: sprawa może mieć znaczenie dla wszystkich nazw marketingowych i znaków towarowych o charakterze oświadczeń zdrowotnych, które uzasadniane są oświadczeniami z listy pending (takiego rozwiązania, nie rekomendujemy już teraz).
Pomimo tego, że w zapytaniu jest mowa o „reklamie” żywności warto podkreślić, że odpowiedź będzie miała znaczenie dla oznakowania, reklamy i prezentacji, a reklamę zapewne należy rozumieć w tym sensie, że oświadczenia zdrowotne stanowią dobrowolne informacje na temat żywności, czyli same w sobie są reklamą.
W zapytaniu przejawia się jeszcze jeden wyartykułowany formalnie komunikat, a mianowicie stwierdzenie o „wieloletniej bezczynności Komisji”. Komisji zdecydowanie byłoby po drodze, gdyby TSUE rozwiązał problem, którego ten Urząd nie potrafi rozwiązać przez kilkanaście lat…
WAŻNE: W przypadku wyroku TSUE nie ma żadnego okresu przejściowego. Wyrok TSUE wskaże jak właściwe należy interpretować przepisy unijne, obowiązujące i stosowane od lat.
Szczegóły sprawy: https://curia.europa.eu/juris/showPdf.jsf?text=1924%252F2006&docid=276304&pageIndex=0&doclang=PL&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=1394078
[1] Rozporządzenie (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. U. UE. L. z 2006 r. Nr 404, str. 9 z późn. zm.).
[2] Rozporządzenie Komisji (UE) nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci (Dz. U. UE. L. z 2012 r. Nr 136, str. 1 z późn. zm.).
