powrót do Aktualności
Po raz kolejny (po dwutlenku tytanu) jesteśmy świadkami sytuacji, w której dozwolony do stosowania dodatek do żywności będzie – w efekcie procesu ponownej oceny dodatków (tzw. food additive re-evaluation) – usunięty z unijnego wykazu dodatków zamieszczonego w załączniku II do rozporządzenia 1333/2008[1]. E 483, tj. winian stearylu, bo to o nim mowa, wg aktualnej opinii EFSA (Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności) wydanej w 2020 r. w ramach ww. procesu, nie może być uznany za w pełni bezpieczny składnik żywności, ponieważ brakuje wystarczających danych m.in. w zakresie toksyczności i metabolizmu w przewodzie pokarmowym, a nawet sposobu produkcji. Dodatek ten był wcześniej oceniany pod kątem bezpieczeństwa w 1978 r. i 1965 r. Na ostatnim posiedzeniu komitetu PAFF (Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz) przegłosowano projekt rozporządzenia usuwającego E 483 z unijnego wykazu. Jednocześnie przegłosowano projekt rozporządzenia rozszerzającego wykaz o ocet buforowany – E 267 – jeden z pierwszych tzw. „składników żywności stosowanych w celach technologicznych” – więcej o konieczności takich składników pisaliśmy TUTAJ
Zgodnie z warunkami stosowania wynikającymi z rozporządzenia 1333/2008 winian stearylu może być dodawany m.in. do fermentowanych produktów mlecznych z dodatkami smakowymi, poddanymi obróbce termicznej, pieczywa i bułek, pieczywa cukierniczego czy deserów. Jednak, jak wynika z opinii EFSA, dostarczono niewiele danych na temat stosowania tego związku w żywności w UE, zatem w tym przypadku jego usunięcie z wykazu dozwolonych dodatków może nie być zbyt dotkliwe dla branży spożywczej. Warto w tym miejscu wspomnieć, że ocena stosowania, jak tez spożycia dodatków z dietą powinna być monitorowana przez państwa członkowskie, co wynika z przepisów w sprawie dodatków. Zachęcamy także do zapoznania się z ostatnim zaleceniem KE w tej sprawie z 12 maja br.: ZALECENIE KOMISJI (UE) 2023/965 z dnia 12 maja 2023 r. w sprawie metodyki monitorowania spożycia dodatków do żywności i środków aromatyzujących. Określa ono m.in. sposób ustalania priorytetów wobec dodatków, których spożycie należy badać w pierwszej kolejności.
Powyższe potwierdza, że przyjmowanie za pewnik bezpieczeństwa każdego dodatku obecnego w załączniku II do rozporządzenia 1333/2008 może nie być dobrym podejściem (choć takie ogólne założenie zawarto w ww. akcie prawnym). Sytuacja odnośnie poszczególnych substancji może być dynamiczna i zależy od różnych czynników (procesów ponownej oceny, ale także dostępność nowych danych naukowych). Dlatego należy zachować czujność i dbać o weryfikację źródeł naukowych, jak też bieżących prac instytucji UE. Ze sprawozdania komitetu PAFF wynika, że będzie przewidziany okres przejściowy związany z wykreśleniem E 483 z wykazu, tj. 6 m-cy od wejścia w życie rozporządzenia, do upływu przydatności do spożycia żywności zawierającej E 483. Wspomniany na wstępie ocet buforowany E 267 jest przewidziany do wykorzystywania w żywności jako regulator kwasowości lub substancja konserwująca. Czekamy zatem na publikacje, o których będziemy informować poprzez nasz newsletter.
Autorka: Joanna Olszak, Doradca ds. Prawa Żywnościowego IGI FOOD LAW
[1] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. U. UE. L. z 2008 r. Nr 354, str. 16 z późn. zm.).
